درحال حاضر بهترین (نه ایده آل ترین) روش رنگرزی ابریشم رنگهای طبیعی یعنی استفاده از

کانیها،مواد حیوانی وخصوصا ً رنگهای گیاهی با دندانه های سازگاربا ابریشم است.

اما فعلاً ابریشم بصورت گسترده به روش شیمیایی اسیدی(مناسب با ابریشم) رنگرزی می شود.

رنگهای شیمیایی پره متالیزه یا متالیک، دندانه ای یا کرمی،خمی، ری اکتیوی ورنگهای گوگردی

　با وجود ثبوت بیشتردربرابرشستشو یا نورآفتاب بدایل مختلف ازجمله عدم دسترسی به رنگهای

دلخواه(کدربودن رنگها ومحدود بودن تعداد رنگها)، سختی ونیاز به دقت وکنترل عملیات رنگرزی

ویا تاثیرات نا مطلوب به روی ابریشم بسیارمحدودند.

رنگهای شیمیایی مستقیم یا دایرکت هم وجود دارند که استفاده ازآنها دررنگرزی الیاف ابریشم

بدلیل ثبات بسیارپایین درمقابل  شستشو،نور و...اصلاً مناسب نیست.

امروزه حتی در ژاپن بدلیل کم شدن ظرفیت تولیدابریشم دردنیا و تغییرات اکولوژیستی

وآلودگیهای زیست محیطی کرم ابریشم، گرانی روزافزون هزینه تولید ونیروی انسانی، جایگزینی

الیاف مصنوعی نسبتاً منطبق با انتظارات ازابریشم وبا امکان رنگرزی ارزان وراحت، محققین و

تولید کنندگان مواد رنگرزی از اختراع روش جدیدی برای رنگرزی ابریشم صرف نظر کرده اند.

وبدلا یل اقتصادی وبزرگی بازار مصرف الیاف نخی، پشمی ، پلی استروسایر الیاف مصنوعی  به

آن می پردازند.

لازم به تذکراست درروشهای رنگرزی طبیعی(کانی،حیوانی،گیاهی) از آنجائیکه مواد رنگزا از

طبیعت تهیه شده و طبیعت تحت عوامل متغییر محیطی قرار دارد تغییرات جوی ،اکولوژیستی ،

آب،سموم دفع آفات نباتی، فضولات وآلودگیهای صنعتی و...تاثیری جدی روی رنگرزی به روش

طبیعی داشته وعملاً رنگرزی طبیعی را درحد تجربی نه کاملاً علمی محدود میکند.

به همین دلیل کار رنگرزی طبیعی به مهارت وتجربۀ چندین ساله نیاز دارد وحتی حرفه ای ترین

رنگرزها درروش رنگرزی طبیعی نمیتوانند ٢ بار رنگ خاصی را درحد تایید تست اسپکترسکپ،

مثل هم رنگ کنند.(البته با چشم، همرنگ بنظر میرسند)

لذا این روش ، جوابگوی تولیدهای انبوه ویا صنعتی نبوده وبه همین دلیل متاسفانه از حمایت

سرمایه گذاری شرکتهای بزرگ محروم است و روز به روز محدودتر می شود .

در روش رنگرزی طبیعی ابریشم نیز برای دندانه کردن الیاف اززاج سفید ( سولفات مضاعف

پتاسیم و آلومینیم) استفاده میشود که عدم توانایی درطرز تشخیص زاج سفید مطلوب ونامطلوب

خود یک معضل بزرگ است .

مشکل اینجاست که کا تبین ونویسندگان کتابهای رنگرزی طبیعی هیچکدام در مورد رنگرزی

ابریشم حاصل تجربیات عملی خود را به تحریرنکشیده و یا درطول عمر خود ٢٠کیلوابریشم 

به روش طبیعی رنگ نکرده اند . اکثر مقاله هایی که درمقوله رنگرزی ابریشم درمجله های

معتبرعلمی به چاپ رسیده نیز از این قاعده مستثنی نیست.

خاطره ای از پروفسور کنشکی که تقریباً ٦٠ سال تجربه علمی وعملی در رنگرزی ابریشم دارد

برایتان تعریف کنم : پرسیدم استاد چقدر ابریشم را دوست دارید ؟ گفت بیشتر از بچه هایم و با

خنده ملیحی که هرگز از صورتش محو نمی شود (حداقل در فاصله ٢٠ سال دوستی ما) گفت :

چون خیلی بیشتر از وقتیکه باید صرف بچه هام می کردم صرف ابریشم کردم وبا ابریشم بودم.

از او پرسیدم چرا درمورد رنگرزی ابریشم کتابی چاپ نمی کنید ؟

جواب داد: آخه میدونی من که هنوز ١٠٠ کیلو ابریشم درلابراتوار و آزمایشگاهم رنگرزی

نکردم چطور میتونم به خودم اجازه بدم درباره  ابریشم با پیشینه بیش از ٦٠٠٠ سال مطلبی

بنویسم  چه برسد کتاب! ! !

وانگهی ٣٠ سال پیش در یک مجله ، مقاله ١ صفحه ای دادم که در عین ناباوری همان ١ صفحه

تبدیل به کلی کتاب کاملاً  بی محتوا شد و مثل قارچ توی دنیا سر درآورد.

جالبتر اینکه بعد از ۵ سال به اشتباه فاحشی در مورد مطالب ارائه شده در مقاله ١ صفحه ای

پی بردم و سریعاً به ناشرین اون مجله خبر دادم ولی...!؟

حالا نمی گویم ١٠٠٪ که ۹٠٪ پایان نامه های دانشجویان که بایستی حاصل تجربیات وتحقیقات

خودشان باشد ، درواقع حاصل وب گردی(استفاده ازمطالب درست یا غلط اینترنت)وکپی کورکورانه

از مقالات ومجله ها یا ساعتی گپ زدن با رنگرزان می باشد.

توجه شما را به این مطلب جلب میکنم که در ژاپن بیش از ۹٠ درصد الیاف وپارچه های تک رنگ

ابریشم به روش رنگرزی شیمیایی(اسیدی) رنگ می شوند و روش رنگرزی طبیعی ابریشم

بسیار کم ودر خدمت تولیدا ت منحصربفرد، می باشد.

حتی درتولید بیش از ۹٠ ٪  کیمونو های ژاپنی ،ابتدا پارچه کیمونو به روش اسیدی رنگرزی شده

(با دقت کامل در تمام مراحل  رنگرزی ) و بعد به نقاشان چیره دست سپرده می شود و آنها نیز،

از رنگهای شیمیایی که بیشتر مخلوطی از رنگهای پیکمنت و...هستند ،استفاده کرده ودر آخربرای

یکنواخت کردن رنگها شستشوی سیستماتیک و پیچیده ای به روش بخار میدهند.

در مورد کیمونوهایی که به روش طبیعی رنگ می شوند ثبوت در برابر نور و شستشو کمتراز

رنگهای مخلوط پیکمنت و...است. در قدیم، آبشور رودخانه ای (ساعتها در  مسیر آب جاری) و

امروزه با صرف هزینه های سرسام آور، با ایجاد جریان آب جاری مدور در داخل کارگاه ها،

رنگها یکنواخت میشوند.  که بدلیل اقتصادی  عملآ رو به انقراض ونابودی گذاشته است.

رنگرزی ابریشم به روش شیمیایی (اسیدی) نسبت به رنگهای طبیعی، محاسن ومعایبی دارد.

معایب:

در دراز مدت رنگها بتدریج کدر تر می شوند .(این نقیصه قابل کنترل شده)

در صورت عدم دقت در روش کارنه تنها به رنگ دلخواه نمی رسیم  بلکه الیاف ابریشم هم صدمه

می بینند.

به تشکیلات مفصل تر ونهایتاً سرمایه گذاری بیشتری نیاز دارد.

محاسن:

ازنظر تعداد آیکنهای رنگی بمراتب از آیکنهای رنگ طبیعی بیشترند.

روش کار بنا به فرمول ودستورالعمل سازنده رنگ ،مشخص،آسان،سریع ونیازبه تجربه روش

روش رنگرزی طبیعی(کانی،حیوانی،گیاهی) را ندارد.

سوای سرمایه گذاری اولیه جهت تاسیس کارگاه و ابزارآلات وغیره قیمت هر بار رنگرزی ازمقدار

مشابه رنگرزی طبیعی، بمراتب ارزانترست.

این عوامل باعث شده که رنگرزی به روش فوق، بخش وسیعتری را بخود اختصاص داده و رشد

روز افزونی داشته باشد.

توجه شما را به این مطلب جلب میکنم که در ژاپن بیش از۹٠ ٪ الیاف وپارچه های تک رنگ به

روش شیمیایی(اسیدی) رنگرزی می شوند وروش رنگرزی طبیعی ابریشم بسیار کم ودرخدمت

تولیدات منحصربفرد می باشد.

اکثررنگها در برابرمایعات،خصوصاً در دمای بالا ضعیف بوده و رنگ میدهند.

اکثررنگها نسبت به اشعه ماوراء بنفش خورشید ضعیف ودچارآفتاب پریدگی می شوند.

الیاف ابریشم برای تولید فرش بایستی حتی الامکان فقط با مواد طبیعی ودندانه های غیرمضر

برای ابریشم  رنگرزی شوند و درصورت استفاده ازروش شیمیایی با رنگهای اسیدی کلیه

دقتها و کنترلهای لازم بعمل آید.

غیراز روشهای فوق الذکر،ازرنگرزی ابریشم به روشهای دیگری که از نظر ثبوت درشستشو،